رایگیری بزرگ سهامداران تسلا؛ آیا ایلان ماسک اولین تریلیونر جهان خواهد شد؟
روز پنجشنبه، سهامداران تسلا در مورد اعطای بسته حقوقی هنگفت به ایلان ماسک که بزرگترین مبلغ پرداخت شده تا به امروز به یک مدیرعامل محسوب میشود، رای خواهند داد. در غیر این صورت، آنها باید ریسک عصبانی شدن و خروج این میلیاردر معروف از شرکت را بپذیرند. اگر این ماجرا به طرز عجیبی برایتان آشنا به نظر میرسد، دلیلش این است که اتفاق مشابهی حدود یک سال پیش نیز رخ داد. در جلسه سال ۲۰۲۴، از سهامداران خواسته شد که به پرداخت حقوق ۵۰ میلیارد دلار به ماسک رای دهند تا او را به عنوان مدیرعامل در سمت خود نگه دارند.
با این حال، این بار حقوق ایلان ماسک بسیار بیشتر است. تخمین زده میشود که ارزش آن یک تریلیون دلار باشد اما از سوی دیگر، اهداف تعیین شده برای تسلا نیز بسیار بزرگتر هستند. در طرح پیشنهادی که در ماه سپتامبر از سوی هیئت مدیره تسلا ارائه شد، آمده است که ماسک برای دریافت این مبلغ باید با عرضه میلیونها ربات انساننما و ماشینهای خودران، تسلا و جامعهای که ما میشناسیم را کاملا متحول کند. در مقابل، اگر او به این اهداف بسیار بلندپروازانه دست نیابد، هیچ مبلغی دریافت نخواهد کرد.
سوال تریلیون دلاری
براساس بسته پیشنهادی حقوق ماسک، او باید به اهداف مشخصی همچون تولید یک میلیون روبوتاکسی و یک میلیون ربان انساننما و همچنین افزایش تریلیون دلاری ارزش تسلا دست یابد. هر یک از این اهداف، دهها میلیارد دلار پاداش برای ماسک به همراه خواهد داشت. این امر سهام او را در طول یک دهه از حدود ۱۵ درصد به تقریبا ۲۵ درصد افزایش میدهد. با این حال، ادعاهای تسلا مبنیبر اینکه اگر ایلان ماسک نتواند به این اهداف دست یابد، چیزی دریافت نخواهد کرد، کاملا درست نیست. بنابر گزارش رویترز، او میتواند ۵۰ میلیارد دلار که مربوط به پیشنهاد حقوقی سال گذشته است و توسط قاضی دلاور (Delaware) رد شد، کسب کند؛ در حالی که به بیشتر اهداف تعیین شده در این پیشنهاد دست نیافته باشد.
حتی رسیدن به تنها دو مورد از آسانترین اهداف ذکرشده، به همراه رشد متوسط سهام، ۲۶ میلیارد دلار برای ماسک به ارمغان خواهد آورد. گرگوری شیل (Gregory Shill)، پروفسور رشته حقوق و متخصص مدیریت شرکتی در دانشگاه ایالتی آریزونا میگوید: “این بدان معناست که ماسک یک هفتم ارزشی را که ایجاد میکند، یعنی چیزی حدود ۱۲ تا ۱۳ درصد، دریافت خواهد کرد. این مبلغ برای یک بسته پاداش مدیریتی بسیار زیاد است. یک مدیرعامل معمولی در شرکت سهامی عام معمولا بسته تشویقی با درصد تک رقمی پایین دریافت میکند. به نظر من این بیشتر شبیه به بستهای تشویقی است که به مدیران یک شرکت سهام خاص میدهند.”
به عنوان مثال، هدف فروش خودرو به نظر میرسد کار سادهای باشد. اگر تسلا در دهه آینده بهطور میانگین سالانه ۱.۲ میلیون خودرو بفروشد، ۸.۲ میلیارد دلار سهام به دست میآورد، به شرطی که ارزش بازار تسلا از ۱.۴ تریلیون دلار امروز به ۲ تریلیون دلار در سال ۲۰۳۵ برسد. این یعنی نیم میلیون خودرو کمتر در سال نسبت به فروش تسلا در سال ۲۰۲۴. سایر اهداف تسلا طوری نوشته شدهاند که ماسک میتواند بدون افزایش چشمگیر سود، همچنان مبالغ هنگفتی دریافت کند.
بنابراین، سوال یک تریلیون دلاری این است: آیا ماسک اصلا نیاز دارد ۱ تریلیون دلار دریافت کند تا تبدیل به ثروتمندترین مرد زنده یا فرد تاریخ شود؟ او هماکنون همین جایگاه را دارد. یک مرد چقدر میتواند ثروت بیشتری جمعآوری کند؟ شاید یک تریلیون دلار تنها یک حواسپرتی، هدف دروغین یا تلاشی برای ایجاد جنجال و وایرال شدن باشد، چیزی که همیشه در انگیزههای ماسک پنهان است. شاید تنها کاری که او باید انجام دهد این است که به رشد کمی دست یابد، چند ربات تحویل دهد و تعدادی روبوتاکسی راهاندازی کند تا بتواند پول بسیار زیادی به جیب بزند.
لابیگری بزرگ هیئت مدیره
به سختی میتوان درباره نتیجه رایگیری آینده تسلا بحث کرد. برخلاف رایگیری قبلی، ماسک این بار میتواند به سهام خودش رای بدهد که احتمال موفقیت او را بسیار بیشتر میکند. با این وجود، اعضای هیئت مدیره تسلا در طول پاییز درگیر یک کمپین لابیگری مهم بودهاند و به سهامداران هشدار دادهاند که عدم اعطای پاداش هنگفت به ماسک، آینده تسلا را به خطر میاندازد و شاید این مدیر دمدمی مزاج را به ترک شرکت ترغیب کند.
آنها از تبلیغات دیجیتال و شبکههای اجتماعی مانند پلتفرم ایکس استفاده کردهاند و حتی یک وبسایت اختصاصی برای تشویق به دادن رای مثبت ایجاد کردهاند. رابین دنهولم (Robyn Denholm) رئیس هیئت مدیره تسلا، گام بلندتری برداشته و در مصاحبههای متعدد تلویزیونی از احتمال تعیین فوری یک مدیرعامل جدید پس از رای منفی سخن گفته است. دنهلوم اخیرا در نامهای به سهامداران نوشت: سوال اساسی برای سهامداران در جلسه سالانه امسال ساده است: آیا میخواهید ایلان را به عنوان مدیرعامل تسلا حفظ کنید و او را تشویق نمائید تا تسلا را به عرضهکننده پیشرو محصولات خودران و ارزشمندترین شرکت دنیا تبدیل کند؟”
آن لیپتون (Ann Lipton)، پرفسور رشته مدیریت شرکتی در دانشکده حقوق دانشگاه کلرادو میگوید تسلا به یک پیروزی ساده قانع نیست، بلکه میخواهد با اختلاف زیاد برنده شود تا ثابت کند که تنها ماسک میتواند این شرکت را به قلههای جدیدی برساند. او افزود که حمایتهای گسترده میتوانند به تقویت و مشروعیت نفوذ ماسک کمک کنند، به ویژه باتوجه به مشکلات تسلا در طول سال گذشته که با آن روبرو بوده است. به گفته لیپتون، او کارهای زیادی انجام داده که به فروش تسلا آسیب زدهاند. حالا اگر فکر میکنید تسلا یک شرکت خودروسازی است، این یک مشکل محسوب میشود. میلیارد پرحاشیه دنیای فناوری به به شدت دو قطبی شده و توانسته است مردم را از هردو جناح راست و چپ عصبانی کند. پرفسور نامبرده فکر میکند که سهامداران ممکن است نگران این موضوع باشند.
مخالفت موسسات
باتوجه به وضعیت فعلی بسته حقوقی ماسک، رایگیری آینده سهامداران تسلا ریسک بزرگی به همراه دارد. سال گذشته، دادگاهی در دلاور (Delaware)، بسته حقوقی ۵۰ میلیارد دلاری ماسک را با این استدلال که این توافق نقص داشته و او تاثیر غیرموجهی بر هیئت مدیره داشته است، باطل کرد. سهامداران دو بار به تصویب حقوق سنگین او رای داده بودند، اما قاضی همچنان حکمش مبنی بر لغو کردن آن را حفظ کرد. تسلا به تصمیم دادگاه به دیوان عالی دلار اعتراض کرده است. البته ماسک نیز یک جلسه رایگیری برای انتقال محل ثبت شرکت به تگزاس را ترتیب داد، جایی که برخلاف دلاور، دههها سابقه حقوقی شرکتها در آن وجود ندارد.
لیپتون میگوید اگر بسته حقوقی جدید ماسک با اختلاف کمی تصویب شود، میتواند نشاندهنده شک و تردید جدی درباره رهبری و مدیریت تسلا باشد. این پیروزی بزرگتر مستقیما بر تصمیم دیوان عالی دلاور تاثیر نخواهد گذاشت، اما وقوع آن میتواند موجب سختتر شدن وضعیت سیاسی برای قضاوت شود تا حکم قبلی علیه ماسک را تائید کنند. در حال حاضر، موسساتی که در تسلا سرمایهگذاری کردهاند، نشانههایی از احتیاط درباره این رایگیری بروز دادهاند. صندوق ثروت ملی نروژ که ۱.۲ درصد از سهام تسلا را در اختیار دارد، علیه اعطای بسته حقوقی ماسک رای داده است.
صندوقهای بازنشستگی عمومی کوچکتر، مانند فدراسیون معلمان آمریکا و صندوقهای مختلف بازنشستگی شهر نیویورک نیز مخالفت خود را اعلام کردهاند. افزونبر این، شرکتهای حقوقی و مشاورهای بزرگ مانند Institutional Shareholder Services و Glass Lewis نیز با بسته حقوقی جدید ماسک مخالف هستند. این میلیارد نیز در یک جلسه مربوط گزارش درآمد تسلا که اخیرا برگزار شد، این مجموعههای حقوقی را “تروریستهای شرکتی” نامید.
طرفداران
در حالی که موسساتی که در تسلا سرمایهگذاری کردهاند همچنان اهمیت دارند، طرفداران ماسک یعنی سهامداران خرد بزرگترین حامیان او هستند. به رسم معمول، بیشتر سهامداران خرد در این نوع جلسات رای نمیدهند. اما تسلا نشان داده است که میتواند از این حامیان کمک بگیرد. طبق تحلیل دانشگاه کلمبیا، این کار سال گذشته انجام شد، زمانی که بیش از ۴۶۳ میلیون سهام خرد در جلسه سهامداران ۲۰۲۴ رای دادند که بیش از ۳۸ درصد از مجموع تخمینی ۱.۲۱ میلیارد سهم خرد تسلا را تشکیل میداد.
البته همه سهامداران تسلا طرفدار ایلان ماسک نیستند. بسته حقوقی او در سال ۲۰۱۸ پس از آن که یک سهامدار از شرکت شکایت کرد و گفت که هیئت مدیره با مدیرعامل بسیار ثروتمند آن بیش از حد صمیمی هستند، لغو شد. قانون تگزاس از مطرح کردن چنین شکایتهایی توسط سهامدارانی که کمتر از ۳ درصد از سهام شرکت را در اختیار دارند، جلوگیری میکند، بنابراین به نظر میرسد چالش دیگری برای ماسک بهوجود خواهد آمد. این هفته، والاستریت ژورنال گزارش داد که او زمان بیشتری را در شرکت هوش مصنوعی خود یعنی xAI نسبت به تسلا میگذارند. هدف از اعطای این بسته حقوقی، بازگرداندن ایلان ماسک به تسلا است، هرچند به نظر میرسد او از ایده ایجاد ارتشی از رباتها انگیزه میگیرد.
این میلیاردر پرحاشیه دنیای فناوری اخیرا در پادکست All-in گفت: “اگر من را از شرکت بیرون کنند، ارتشی از رباتها نخواهم ساخت.” تسلا بدون شک یکی از عجیبترین و منحصربهفردترین شرکتها در تاریخ کمپانیهای آمریکایی است. عملکرد بازار آن کمتر تحت تاثیر منطق بنیادی و بیشتر تحت تاثیر عوامل احساسی یا روانی پیرامون خود ماسک است. این شرکت در اصل پدربزرگ تمام سهامهای میم است.
استیفن دایموند (Stephen Diamond)، متخصص مدیریت شرکتی در دانشگاه سانتا کلارا گفت: “شواهد بسیار کمی از هرگونه اختلاف نظر یا تفاهم بین هیئت مدیره و ماسک درباره هر موضوعی وجود دارد. تنها باید از خود بپرسید که آیا این واقعا یک روش منطقی برای اداره شرکت است یا خیر.” اگر بخواهیم براساس گذشته پیشبینی کنیم، سهامداران احتمالا پیشنهاد هیئت مدیره برای اعطای کنترل بیشتر به ماسک بر شرکت را تائید خواهند کرد. باتوجه به عملکرد سهام تسلا حتی در بحبوحه کاهش فروش و افزایش سلامهای نازی، انجام ندادن این کار احمقانه خواهد بود. با این وجود، اختلاف رایها میتواند بیشتر از خود نتیجه، وضعیت آینده تسلا را نشان دهد.
