رازهای ژنتیکی داوینچی به زودی فاش میشود؛ پروژهای جاهطلبانه برای بازسازی DNA نابغه رنسانس
دانشمندان پروژه «DNA لئوناردو» اعلام کردهاند که یک گام دیگر به بازسازی ماده ژنتیکی لئوناردو داوینچی، نابغه ایتالیایی عصر رنسانس، نزدیک شدهاند.
به گزارش بیانیهای تازه، این پروژه موفق شده یک تبار خونی مردانه از خانواده داوینچی را که ریشه آن به سال ۱۳۳۱ میلادی بازمیگردد، به طور ژنتیکی تأیید کند.
این طرح از همان آغاز جاهطلبانه بود و اکنون پس از حدود یک دهه تلاش، پژوهشگران بیش از هر زمان دیگر به هدف اصلی خود نزدیک شدهاند: شناسایی قطعی محل آرامگاه داوینچی. در صورت موفقیت، این مسیر میتواند به توالییابی کامل ژنوم او بینجامد.
به گفته اعضای تیم، چنین کشفی به آنها امکان میدهد «از طریق پیوندهای ژنتیکی، درک بهتری از استعدادهای خارقالعاده و تیزبینی بصری داوینچی» به دست آورند. حتی احتمال بازسازی چهره سهبعدی او نیز مطرح شده است.
نخستین سرنخها از بقایای تبار مردانه داوینچی با تحقیقات دقیق دو تبارشناس ایتالیایی، الساندرو وِتسوزی و آنیِزه ساباتو از انجمن میراث لئوناردو داوینچی، به دست آمد.
همزمان با انتشار کتاب تازه آنها با عنوان Genìa Da Vinci. Genealogy and Genetics for Leonardo’s DNA، پروژه DNA نیز بخشی از یافتههای تازه خود را منتشر کرد.
به گفته دیوید کاراملی، انسانشناس مولکولی و سرپرست پروژه، و النا پیلی، انسانشناس قانونی، DNA شش تن از بازماندگان زنده این شجره بررسی شده است. نتایج نشان میدهد بخشهایی از کروموزوم Y آنها همخوانی دارد و این موضوع وجود یک خط خونی مشترک دستکم در ۱۵ نسل را تأیید میکند.
با شناسایی این خط تبار، اکنون DNA بهدستآمده میتواند با بقایای احتمالی داوینچی و دیگر خویشاوندان نزدیک او مقایسه شود.
لئوناردو داوینچی در مه ۱۵۱۹ درگذشت و طبق وصیتش در کلیسای سنفلورنتن آمبواز به خاک سپرده شد. اما این کلیسا در انقلاب فرانسه ویران شد و استخوانهایی که گمان میرفت متعلق به او باشد، تا سال ۱۸۶۳ کشف نشد؛ سپس آنها را به یک کلیسای کوچک در دره لوآر منتقل کردند. از همان زمان، تردیدهایی درباره اصالت این بقایا وجود داشته و همچنان ادامه دارد.
مشکل اصلی آن است که داوینچی فرزندی نداشت و برای تأیید هویت استخوانها نیاز به خویشاوندان نزدیک است. وِتسوزی و ساباتو سالها در پی شجرهنامه پدر و برادران ناتنی داوینچی بودند و مدعیاند که ۱۵ بازمانده را شناسایی کردهاند.
خبر مهم دیگر این پروژه آغاز کاوش در یک آرامگاه خانوادگی داوینچی است؛ آرامگاهی که ممکن است بقایای پدربزرگ، عمو و برادران ناتنی او را در خود داشته باشد.
هدایت این کاوش را دو انسانشناس دانشگاه فلورانس، الساندرو ریگا و لوکا باکِکی بر عهده دارند. نتایج اولیه نشان میدهد که دستکم بقایای یک مرد شناسایی شده است.
کاراملی در اینباره میگوید: «نیازمند تحلیلهای دقیقتری هستیم تا مشخص شود DNA استخراجشده به اندازه کافی سالم مانده است یا نه. در صورت مثبت بودن نتیجه، میتوانیم بخشهایی از کروموزوم Y را با بازماندگان کنونی مقایسه کنیم.»
در صورت همخوانی کروموزومهای Y میان این بقایا و نوادگان زنده، احتمال تعلق آنها به خاندان داوینچی تقویت خواهد شد.
با وجود این، راه درازی در پیش است و نتایج باید توسط دیگر پژوهشگران نیز تأیید شود. اما شاید روزی همین گامها به بازسازی کامل DNA داوینچی منتهی شود.
وِتسوزی در پایان میگوید: «امیدواریم با بازیابی DNA لئوناردو بتوانیم ریشههای زیستی تیزبینی خارقالعاده، خلاقیت و حتی جنبههایی از سلامت و علت مرگ او را کشف کنیم.»
