نخستین رادیوی کوانتومی جهان توسط ارتش چین آزمایش شد

چین گامی مهم در جهت بهره‌گیری عملی از دانش کوانتومی در عملیات واقعی نظامی برداشته است. براساس گزارش Science and Technology Daily، واحدهای مرزی این کشور اکنون در حال آزمایش آنچه احتمالاً نخستین رادیوی کوانتومی قابل‌حمل جهان محسوب می‌شود، هستند؛ سامانه‌ای که می‌تواند به ارتش چین، ابزاری تازه برای برقراری ارتباط در مناطقی که سامانه‌های استاندارد با شکست روبه‌رو می‌شوند، ارائه دهد.

نیروی پشتیبانی اطلاعات ارتش آزادی‌بخش خلق چین اعلام کرده که نمونه اولیه‌ این دستگاه با وزن حدود ۳ کیلوگرم، طی رزمایش‌های اخیر میدانی، توانسته است سیگنال‌های رادیویی را از چند ده کیلومتر دورتر دریافت کند. براساس گزارش South China Morning Post، تیم تحقیقاتی موفق شد اطلاعات رمزگشایی‌شده را به‌طور لحظه‌ای بخواند.

ژان ژی‌هاو، مهندس این نیرو، در گفت‌وگو با این رسانه تأکید کرده است که این آزمایش موفق، روشی کاملاً تازه را برای برقراری ارتباط در اختیار هر نیروی رزمی نوین قرار می‌دهد. او افزود که در آینده، این دستگاه می‌تواند نیازهای ارتباط اضطراری را در شرایط مسدودکننده مانند دره‌ها و جنگل‌های انبوه برآورده کند.

یگان‌های مرزی معمولاً در دره‌های تند، ارتفاعات دورافتاده و جنگل‌های ناهموار فعالیت می‌کنند؛ محیط‌هایی که بسیاری از سامانه‌های ارتباطی در آن‌ها دچار تضعیف سیگنال، بازتاب امواج و یا شکست کامل ارتباط می‌شوند. به گفته ارتش چین، این دستگاه جدید برای مقابله با چنین ضعف‌های رایجی طراحی شده تا در نبود زیرساخت‌های مناسب، امکان اتکا به یک ابزار پشتیبان قابل‌اعتماد فراهم شود.

ارتباط رادیویی همچنان یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای ایجاد ارتباطات دوربرد است، زیرا در مقایسه با سیگنال‌های دیگر، مسافت بیشتری را طی کرده و بهتر از موانع عبور می‌کند. با این حال، نقطه‌ ضعف اصلی، ابعاد آنتن است. آنتن‌های دریافت‌کننده‌ سنتی به فضای قابل‌توجهی نیاز دارند و معمولاً به تجهیزاتی سنگین و پرهزینه تبدیل می‌شوند که تحرک نیروها را در خط مقدم محدود می‌کند.

برای حل این چالش، ژان ژی‌هاو با یک تولیدکننده همکاری کرد تا سازوکار دریافت رادیویی را بازطراحی کند. با کوچک‌سازی آرایه‌ دریافت‌کننده تا چند سانتی‌متر، تیم تحقیقاتی موفق شد دستگاهی فشرده بسازد که همچنان از قدرت کافی برای استفاده عملیاتی برخوردار باشد. با وجود این ابعاد کوچک، نمونه اولیه قادر است همان قدرت دریافت سامانه‌های بزرگ‌تر را تأمین کند و به‌راحتی توسط یک سرباز حمل شود، بدون آنکه تحرک او را کاهش دهد.

پس از موفقیت در آزمایش‌های انجام‌شده در علفزارهای سای‌بِی واقع در شمال دیوار چین، ژان در حال آماده‌سازی برای آزمایش‌های تازه در مواضع خط مقدم ساحلی است. او تأکید کرده است که اگرچه میدان نبرد قابل‌پیش‌بینی نیست، اما می‌توان آن را تصور کرد. به گفته او، تنها در صورتی می‌توان مأموریت‌ها را بهتر اجرا کرد که تحقیق علمی با همان شدت جنگ دنبال شود تا تجهیزات مؤثر به‌موقع در اختیار نیروها قرار گیرد.

یک مقام ناشناس از نیروی پشتیبانی اطلاعات چین گفته که این یگان در حال تسریع روند ورود فناوری‌های نسل آینده به حوزه عملیات سایبری نظامی است. به‌گفته او، دستگاه‌هایی مبتنی بر نظریه کوانتوم در حوزه‌های ارتباطی، آشکارسازی و محاسبات، اکنون در حال گذار تدریجی از آزمایشگاه‌های پژوهشی به آزمون‌های میدانی واقعی هستند.

این مقام اظهار کرده است که در آینده، نسل تازه‌ای از تجهیزات پدید خواهد آمد که سامانه‌ سایبری ارتش چین را توانمندتر خواهد کرد. چین و ایالات متحده سرمایه‌گذاری عظیمی در فناوری‌های کوانتومی انجام داده‌اند که می‌توانند شرایط را برای حسگرهای پیشرفته، رمزنگاری، انتقال ایمن داده و آگاهی میدان نبرد دگرگون کنند. هر دو کشور، تجهیزات کوانتومی را یک مزیت بالقوه راهبردی در درگیری‌های آینده می‌دانند.

طی ماه‌های اخیر، چین چندین پیشرفت مهم کوانتومی را معرفی کرده است. در ماه اوت، این کشور از آغاز تولید انبوه نخستین آشکارساز تک‌فوتونی کم‌نویز جهان خبر داد که توانایی ردیابی هواپیماهای پنهان‌کار را دارد. این آشکارساز که به نام شکارچی فوتون شناخته می‌شود، کوچک‌ترین واحدهای انرژی الکترومغناطیسی را شناسایی کرده و از سامانه‌هایی همچون رادار کوانتومی و ارتباطات ایمن کوانتومی پشتیبانی می‌کند.

در همین حال، گزارشی در ماه نوامبر از سوی کمیسیون بررسی مسائل اقتصادی و امنیتی آمریکا-چین منتشر شد که تأکید می‌کرد رایانه‌های کوانتومی تأثیری عمیق بر ارتباطات، امنیت داده و برتری‌های اطلاعاتی و نظامی خواهند گذاشت. در این گزارش آمده که اگرچه ایالات متحده همچنان در بیشتر شاخه‌های پژوهش کوانتومی پیشتاز است، اما چین با بودجه‌های بزرگ و هماهنگی متمرکز، می‌کوشد سلطه خود را بر سامانه‌های کوانتومی تثبیت کند.

این کمیسیون، چین را پیشرو در حوزه ارتباطات کوانتومی و در حال پیشرفت سریع در محاسبات و حسگرهای کوانتومی توصیف کرده و هشدار داده که ادغام آزمایشگاه‌های دولتی و شرکت‌های مرتبط با صنایع دفاعی، سرعت کاربری نظامی پروژه‌های کوانتومی چین را افزایش داده است. در پایان گزارش نیز تأکید شده که پیگیری فناوری‌های کوانتومی در چین به‌طور کامل با اهداف امنیت ملی این کشور همسو است.