خنثیسازی بمب ۴۵۰ کیلویی باقیمانده از جنگ جهانی دوم در هنگکنگ
کشف بمبهای منفجرنشده مربوط به جنگ جهانی دوم همچنان یکی از تهدیدهای جدی در مناطق شهری پرتراکم محسوب میشود. گزارش اخیر از هنگکنگ نشان میدهد که این خطر نهتنها واقعی، بلکه نیازمند واکنش فوری و هماهنگ از سوی مقامات محلی است.
پس از آنکه کارگران ساختمانی یک بمب عظیم مربوط به جنگ جهانی دوم را کشف کردند، عملیات تخلیه گستردهای در هنگکنگ آغاز شد. این بمب ساخت ایالات متحده، حدود ۱۰۰۰ پوند (۴۵۰ کیلوگرم) وزن و نزدیک به پنج فوت (۱٫۵ متر) طول داشت و در محل ساختوساز در منطقه Quarry Bay مدفون شده بود. این منطقه پرجنبوجوش که ترکیبی از ساختمانهای مسکونی و تجاری است، ناگهان به منطقهای خطرناک تبدیل شد.
مقامات پلیس بهسرعت جدی بودن تهدید را تأیید کردند. اندی چن تینچو (Andy Chan Tin-Chu)، یکی از مسئولان پلیس، در گفتوگو با خبرنگاران پیش از آغاز عملیات حساس گفت: «ما تأیید کردهایم که این شیء یک بمب مربوط به جنگ جهانی دوم است.»
او افزود که بهدلیل ریسک بسیار بالای مرتبط با خنثیسازی، مقامات چارهای جز درخواست تخلیه از ساکنان نداشتند. نزدیک به ۱۹۰۰ خانوار، معادل حدود ۶۰۰۰ نفر، بهسرعت دستور تخلیه دریافت کردند. عملیات خنثیسازی بمب از اواخر جمعه آغاز و تا شب ادامه یافت. صبح شنبه، کارشناسان موفق شدند این بمب را با موفقیت خنثی کنند که خوشبختانه هیچگونه آسیبدیدگی گزارش نشد و ساکنان پس از اعلام ایمنی منطقه توانستند بازگردند.
جنگ جهانی دوم نزدیک به ۸۰ سال پیش پایان یافت، اما بقایای آن همچنان در سراسر جهان خطرآفرین هستند. هنگکنگ بهطور خاص هنوز گهگاه با کشف بمبهای منفجرنشده مواجه میشود. در طول جنگ، این شهر تحت اشغال ژاپن بود و به پایگاهی حیاتی برای ارتش ژاپن تبدیل شده بود. نیروهای ایالات متحده و متحدان برای مختلکردن خطوط تأمین و زیرساختهای نظامی، حملات هوایی انجام دادند. بسیاری از بمبهایی که در آن دوره رها شدند، منفجر نشدند و تا امروز زیر زمین باقی ماندهاند تا زمانی که پروژههای عمرانی یا توسعهای آنها را آشکار کند.
این مورد، یک اتفاق نادر نیست. در سالهای اخیر، موارد مشابهی در سراسر اروپا و آسیا رخ داده است. اوایل همین ماه، یک بمب ۵۰۰ پوندی در پایتخت اسلواکی در جریان ساختوساز کشف شد و منجر به تخلیه محل شد. در ماه اوت، ساکنان شهر درسدن آلمان پس از آن که یک بمب بزرگ در نزدیکی یک پل کشف شد مجبور به ترک خانههای خود شدند. در کلن، عملیات بسیار بزرگتری در ماه ژوئن انجام شد، زمانی که بیش از ۲۰ هزار نفر پس از کشف سه بمب منفجرنشدهی آمریکایی از جمله دو بمب با وزن ۲۰ تن تخلیه شدند.
حتی فعالیتهای روزمره نیز میتوانند این بقایا را آشکار کنند. در ماه مارس، مقامات در پاریس ایستگاه شلوغ قطار Gare du Nord را پس از کشف یک بمب در نزدیکی ریلها تعطیل کردند. در فوریه، بیش از ۱۷۰ بمب در نزدیکی زمین بازی کودکان در شمال انگلستان کشف شد. برخی از این موارد بسیار خطرناکترند. در اکتبر ۲۰۲۴ یک بمب جنگ جهانی دوم بهطور ناگهانی در فرودگاهی در ژاپن منفجر شد.
کشف اخیر در هنگکنگ نشان میدهد که این تهدید همچنان کاملاً واقعی است. بدون مدیریت دقیق، این مواد منفجره میتوانند در مناطق شهری پرتراکم، تخریبی ویرانگر ایجاد کنند. خنثیسازی بمبهای جنگ جهانی دوم کاریست که نیازمند احتیاطی شدید است. این دستگاهها دههها قدمت دارند و مکانیسمهای داخلی آنها اغلب ناپایدار است.
خوردگی، تغییرات محیطی و فشار خاک، پیشبینی واکنش بمب پس از جابهجایی را دشوار میکنند. به همین دلیل، تخلیه تقریباً همیشه نخستین گام پیش از آغاز کار تیمهای خنثیسازی است. در مورد بمب Quarry Bay، مقامات مجبور بودند در مدتزمانی کوتاه، جابهجایی ایمن هزاران نفر را هماهنگ کنند. این فرآیند نیازمند ارتباط شفاف، اعزام سریع منابع، و تخصص تیمهای آموزشدیدهی خنثیسازی بمب بود.
اگرچه این عملیات با موفقیت پایان یافت، اما یادآور میراث ماندگار جنگ است. شهرهای سراسر جهان همچنان با مهمات منفجرنشدهای مواجه میشوند که دههها پس از پایان درگیریها باقی ماندهاند. هر کشف جدید، علاوه بر ایجاد اختلال، یادآور ابعاد ویرانگر جنگهاییست که زمانی به وقوع پیوستهاند.
