دانشمندان کرم‌های زامبی ۲۴ هزار ساله را به زندگی بازگرداندند

دانشمندان روسی موفق شده‌اند موجوداتی ۲۴ هزار ساله را دوباره زنده کرده و حتی آن‌ها را شبیه‌سازی کنند. موجودات مورد نظر روتیفرهای بدلوئید (Bdelloid Rotifers) هستند که در دسته اکستریموفیل‌ها (extremophiles) قرار می‌گیرند. این جانداران می‌توانند شرایطی بسیار خشن، از دهانه‌های بسیار داغ زیر دریا گرفته تا خلأ درون فضا را تحمل کنند.

برای انجام این آزمایش، دانشمندان به سیبری رفتند و بخشی از خاک همیشه منجمد، موسوم به پرمافراست (permafrost)، را استخراج کردند؛ زمینی که به‌طور دائمی یخ‌زده باقی می‌ماند. این ناحیه خاص دست‌کم از پایان دوره پلیستوسن، یعنی حدود ۲.۶ میلیون سال پیش تاکنون منجمد بوده است.

پژوهشگران پس از ذوب تدریجی روتیفرهای منجمد مشاهده کردند که این موجودات به‌سادگی به زندگی عادی خود بازگشتند؛ راز این بقای شگفت‌انگیز، حالتی از تعلیق زیستی به نام کریپتوبیوز (Cryptobiosis) است.

استاس مالاوین (Stas Malavin)، نویسنده اصلی پژوهش و پژوهشگر مؤسسه مشکلات فیزیکوشیمیایی و زیستی علوم خاک در روسیه، بیان کرد:

آن‌ها سوخت‌وساز خود را متوقف و ترکیبات خاصی مانند پروتئین‌های شپرون را ذخیره می‌کنند؛ موادی که به آن‌ها کمک کرده تا پس از بهبود شرایط، از حالت کریپتوبیوز خارج شوند.

برای مطالعه این روتیفرها، دانشمندان تا عمق حدود ۳.۵ متری (۱۱.۵ فوت) زمین حفاری کردند تا نمونه‌ای دست‌نخورده از خاک استخراج کنند؛ نمونه‌ای که طبق تاریخ‌گذاری کربنی، حدود ۲۴ هزار سال قدمت داشت.

به گفته مالاوین، مطالعه کریپتوبیوز در جاندارانی مانند روتیفرها به پیشرفت حوزه کریوبیولوژی، یعنی دانش مطالعه موجودات زنده در دماهای بسیار پایین، کمک می‌کند. از نظر تئوری، این پژوهش‌ها می‌توانند روزی به فناوری‌های مشابه برای انسان منجر شوند؛ اما این ایده هنوز فاصله‌ای بسیار طولانی با واقعیت دارد، چراکه انسان‌ها به‌مراتب پیچیده‌تر از این موجودات میکروسکوپی و نسبتاً ساده هستند.

روتیفرها به جمع جاندارانی می‌پیوندند که پس از هزاران سال انجماد، دوباره به زندگی بازگشته‌اند؛ جاندارانی که خزه‌ها، علف‌های هرز و کرم‌های بسیار ریز موسوم به نماتودها را نیز در بر می‌گیرند. هر یک از این موجودات پس از دست‌کم هزار سال منجمد بودن، بار دیگر فعالیت‌های زیستی خود را از سر گرفته‌اند. در آینده، گیاهان مقاوم‌تری که از قابلیت کریپتوبیوز برخوردارند، می‌توانند حوزه‌هایی از کشاورزی تا روش‌های ذخیره‌سازی را دگرگون کنند و شاید حتی همراه انسان‌ها راهی مریخ شوند.