این پهپاد غولپیکر چینی میتواند ۱۰۰ ربات کوچک و مرگبار را در آسمان رها کند
تصور کنید سربازی هستید که از یک پایگاه جزیرهای دورافتاده دفاع میکنید و ناگهان متوجه پرواز یک هواپیمای دشمن در ارتفاع بسیار بالا میشوید. هواپیما به جای زنجیرهای از بمبها، مجموعهاز ذرات ریز پشه مانند آزاد میکند. این محموله ممکن تا ۱۰ دقیقه با سرعت نهایی چند هزار فوت در دقیقه سقوط کند. با این حال، در نهایت شاهد پرواز دهها پهپاد کوچک اما مرگبار کامیکازه که هریک مجهز به کلاهک جنگی و حسگر کشنده هستند، خواهید بود. توصیه میشود برای آشنا بیشتر با این پهپادها، ادامه این مطلب از نیعان مگ را از دست ندهید.
پهپادهای کوچک اشاره شده بهطور سیستماتیک میدان نبرد را با سنسورهای خود اسکن کرده و اهداف را شناسایی خواهند کرد که شامل خودروهای زرهی، رادارها و سربازان میشود. هوش مصنوعی شبکهای پهپادها، یک یا چند پهپاد کوچک را برای حمله به هر هدف از زاویه متفاوت اعزام میکند. این پهپادها در اصل موشکهای هدایتشونده کوچکی محسوب میشوند که به اندازه کافی کوچک هستند تا وارد سنگرها شوند. همچنین باتوجه به اینکه تعداد زیادی از آنها وجود دارد، یکی از آنها شما را پیدا خواهد کرد.
این موضوع چیزی شبیه به کابوسهای علمی تخیلی است، اما شاید ایده پشت هواپیمای بزرگ و غولپیکر جدید چین به نام جیو تیان (بهشت نهم) نیز همین باشد که گفته میشود میتواند تا ۱۰۰ پهپاد کوچک و انتحاری را از محفظههای بار جانبی خود رها سازد. گزارشی از مرکز تحلیل اطلاعات سیستمهای دفاعی ایالات متحده نشان میدهد که دستههای پهپادی رها شده توسط هواپیماهای مادر میتوانند پوشش خوشهای در یک منطقه جغرافیایی بزرگتر برای انواع ماموریتها داشته باشند. این یعنی پهپادهای بیشتری میتواند به سرعت برای انجام ماموریتهای شناسایی یا حمله وارد عمل شوند.
با این هماهنگی، آنها قلمرو وسیعتری را نسبت به حالت عادی پوشش خواهند داد. البته هیچ دولتی پیش از این سعی نکرده بود این همه پهپاد را تنها در یک هواپیمای بزرگ جای دهد. بدنه هواپیمای جیو تیان برای اولینبار در نمایشگاه هوایی ژوهای در نوامبر ۲۰۲۴ با نامهای SS-UAV و Jetank رونمایی شد. براساس گزارشات، شرکتهایی در شانشی و گوانگژو و اولین موسسه طراحی هواپیمای دولت چین، آنها را تنها در هجده ما و با هزینه تقریبی ۵۰۰ میلیون دلار توسعه دادهاند.
در حالی که هنوز اطلاعاتی درباره سیستم رهاسازی مینی پهپاد این هواپیما منتشر نشده، خود آن واقعی است و طبق گزارشات رسانههای دولتی چین، چهار فروند از آن تا ماه آوریل مونتاژ شدهاند. آزمایش پرواز تا پایان ماه ژوئن برنامهریزی شده بود، اما این موضوع باوجود شایعاتی مبنیبر مشاهده آن، تائید نشده است. جیو تیان با طول بال ۲۵ متر که تقریبا به اندازه هواپیمای ۷۳۷ است، در دستهای ویژه از پهپادهای بسیار بزرگ مانند RQ-4 Global Hawk نیروی هوایی آمریکا قرار میگیرد. هردو آنها برای پرواز در ارتفاع بالا، دوردست و ماموریتهای طولانیمدت طراحی شدهاند.
طبق اعلام رسانههای دولتی چین، وزن هواپیمای جدید این کشور ۱۱ تن است که ۵۰ درصد سنگینتر از RQ-4 محسوب میشود. با این وجود، حداکثر ارتفاع پرواز این وسیله ۴۹۰۰۰ فوت است و میتواند ۱۲ ساعت پرواز کند که مجددا رقم کمتری نسبت به رقیب آمریکاییاش به شمار میرود. موتور جیو تیان با سرعت حداکثر ۴۳۶ مایل در ساعت و برد ۴۳۵۰ مایل، این هواپیما را به حرکت در میآورد و در عین حال میتواند ۶.۶ تن بار را حمل کند. دماغه این کشتی هوایی غولپیکر از یک برجک حسگر الکترواپتیکی و مادون قرمز و یک برآمدگی برای نصب رادار اسکن سطحی برخوردار است.
محفظه بزرگ بار جیو تیان در دو طرف بدنه دارای درهایی است که امکان تعویض ماژولهای ماموریتی مختلف، از جمله محفظه بار و ماژولهای سوخت اضافی را فراهم میکند. همچنین هشت پایلون زیر بال این هواپیما قرار دارد که از طیف وسیعی از سلاحهای سنگین مانند بمبهای هدایتشونده، موشکهای ضد کشتی مافوق صوت، موشکهای هوا به هوا و موشکهای بالستیک قدرتمند هواپرتاب پشتیبانی میکند. این پهپاد بزرگ کاربردهای بالقوه زیادی دارد که عبارتاند از: حمل بار، نظارت دریایی و ماموریتهای شناسایی برای پشتیبانی از عملیات نظامی یا امداد رسانی در بلایای طبیعی یا حتی پرتاب سلاح دوربرد.
با این وجود، جالبترین ویژگی جیو تیان، ماژول Isomerism Hive آن است که پهپادها را رها میکند. ظاهرا این ماژول قادر به رهاسازی پهپادهای کامیکازه مرگبار برای FPV است که نسخههای مختلفی از این ماژول (یا ماتریسی از سلولهای مربعی یا لولههای پرتاب استوانهای) پهپادهای کوادکوپتر و پهپادهای بال ثابت را به بیرون پرتاب میکند. پهپادهای کوچک کامیکازه با قابلیت دیده اول شخص یا همان FPV و هدایت از راه دور، به شکل فوقالعادهای برای وسایل نقلیه و پرسنل کشنده بودهاند. براساس گزارشات، ۷۰ درصد از تلفات جنگی در اوکراین به همین دلیل رخ داده است.
هرکدام از این پهپادها دارای یک دوربین کوچک هستند که به خلبان انسانی اجازه میدهد از طریق آن محیط را ببیند. با این حال، کوچکترین و ارزانترین پهپادها یک محدودیت مهم دارند. آنها دارای برد کوتاهی هستند و تنها میتوانند چند مایل پرواز کنند. کیتلین لی، متخصص سیستمهای بدون سرنشین در اندیشکده رند، میگوید این امر استقرار آنها را در یک در درگیری اقیانوس آرام که معمولا صدها یا هزاران مایل پایگاهها و ناوگاههای طرفیت درگیر را از هم جدا میکند، دشوار خواهد کرد. در عوض، استفاده از یک هواپیمای غولپیکر منطقیتر است.
او به این نکته اشاره کرده که چگونه جنگ در اوکراین بر لزوم بهکارگیری انبوهی از مهمات ارزان، نه فقط دخایر کوچک سوپر موشکهای گرانقیمت، تاکید مجدد کرده است. نیروی دریایی آمریکا نه سال پیش، طرح رهاسازی انبوه پهپادها را بهطور آزمایشی اجرا کرد، زمانی که سه چت F/A-18 دستهای از ۱۰۳ پهپاد کوچک پردیکس را برفراز ایستگاه تسلیحات هوایی نیروی دریایی، در کالیفرنیا رها کردند. با این حال، ترکیب هواپیمای غولپیکر و پهپادهای کوچک با چند مانع جدی روبرو است. لی میگوید دلایل اساسی برای زیر سوال بردن طراحی آن وجود دارد که تنها به فیزیک مربوط میشود.
اول از همه، پهپادهای کوچک نمیتوانند در ارتفاعات بالا پرواز کنند زیرا هوای رقیق مانع از تولید نیروی بالابر و رانش مورد نیاز آنها میشود. به گفته او، زمانی که یک مینی پهپاد پس از سقوط دهها هزار پایی در اثر وزش باد، سرانجام بتواند از سیستم پیشرانه خود استفاده کند، ممکن است در برد هدف خود باقی بماند. بنابراین، هواپیمای مادر باید برای رها کردن آن پهپادها بسیار پایینتر پرواز کند که این موضوع موجب میشود در منطقه درگیری تسلیحاتی موشکهای زمین به هوای مدرن قرار گیرد.
لی گفت که بعید است خود هواپیمای مادر بتواند در محیطهای هوایی رقابتی دوام بیاورد. درواقع، نیروی هوایی آمریکا دقیق به همین دلیل RQ-4 های خود را بازنشسته کرده زیرا به محض شروع تیراندازی، انهدام آنها بسیار آسان است. چالش دیگر این است که سیستمهای پرتاب اول شخص جیو تیان ظاهرا مبتنیبر فناوری خودران هستند که هنوز وجود ندارد. لی میگوید پهپادهای کامیکازه FPV ارزانقیمت که امروزه موجود وجود دارند، به انسانی که آنها را از راه دور کنترل میکند، متصل خواهند بود. باتوجه به بردی که انتظار میرود جیو تیان طی کند، یعنی بیش از ۴۵۰۰ مایل، به یک رله ماهوارهای نیاز خواهد بود تا ارتباط بین هر انسان و پهپاد و نسبت ۱:۱ بین پهپاد و اپراتور تضمین شود.
او میگوید در حال حاضر، جیو تیان در بهترین حالت ناکار آمد و احتمالا غیرقابل اعتماد است. حملات پهپادی کوچک آن احتمالا تنها میتواند علیه اهدافی به کار گرفته شود که فاقد پدافند هوایی کارآمد در ارتفاع بالا هستند. لی باور دارد که کانسپت کشتی هوایی مادر ابتدا باید خودفرمان شود، حداقل با برنامههای پرواز از پیش برنامهریزی شده. از آنجایی که هوش مصنوعی سطوح بالتری از خودمختاری را ممکن میکند، شاید در نهایت شاهد گروههای واقعی نیز باشید که در آنها هر پهپاد در لحظه تصمیمگیری میکند، اطلاعات را با سایر پهپادها به اشتراک میگذارد و در پاسخ به اتفاقات خارجی به عنوان یک گروه، خود را تنظیم میکند.
در حالی که نظریهپردازان نظامی مدتهاست که خودمختاری مرگبار گروهی را پیشبینی کردهاند، اما زمان عملیاتی شدن آن نامشخص است. ابداع گروههای پهپادی مقیاسپذیر با عملکرد مناسب که بتوانند واقعا با استفاده از بینایی کامپیوتری مشاهده کنند و حملات مرگبار را بهطور قابل اعتمادی اجرا کنند، احتمالا کاری پیچیده و پر هزینه است. لی میگوید این وقعیت همچنان پابرجاست که هواپیماهای مادر هوابرد اهداف بزرگ و جذابی هستند، این بدان معناست که پهپادهایی که آنها را به کار میگیرد به برد و توانایی پرواز در ارتفاعات بالاتر نیاز دارد.
طبق گفته او، این موضوع ارتشها را مجبور میکند از سلاحهای مشابه موشک بزرگتر و گرانتر و پهپادهای کامیکازه استفاده کنند، نه از کوادکوپترهای فوقالعاده ارزانقیمت که در اوکراین دیده میشوند. در نهایت، جیو تیان میتواند به عنوان بستری آزمایشی برای فناوریهای سیستمهای خودران و تحویل کالا عمل کند. ارتش آمریکا همچنین به سیستمهایی که قادر به پرتاب پهپادهای کوچک از هواپیماهای باری یا تانکرهای بزرگ سرنشیندار هستند، چه با استفاده از سیستم Rapid Dragon مبتنیبر پالتهای باری و چه به کمک لولههای پرتاب رایج چند منظوره، علاقه نشان میدهد. با این حال، این هواپیماهای بزرگ و غیر رادار گریز مانند جیو تیان برای نفوذ به پدافندهای هوایی جدی در نظر گرفته نشدهاند.
منبع: PopularMechanics
