آیا جرم میانستارهای 3I/ATLAS اولین برخورد ما با فرازمینیها است؟
جرم میانستارهای 3I/ATLAS که در حال عبور از منظومه شمسی است، توجه بسیاری از اخترشناسان را به خود جلب کرده است. آوی لئوب (Avi Loeb)، استاد دانشگاه هاروارد، در وبلاگ خود در Medium به ناهنجاری تازهای اشاره کرده که آن را چهاردهمین نشانه غیرعادی این جرم معرفی میکند. این سرنخ جدید، پرسشهای بیشتری درباره ماهیت و منشأ این بازدیدکننده کیهانی ایجاد کرده است.
در حالی که بیشتر اجرام چرخان در فضا محورهایی کاملاً تصادفی دارند و جهت مشخصی را دنبال نمیکنند، مشاهدات اخیر نشان داده است که محور چرخش جرم میانستارهای 3I/ATLAS به شکلی غیرمنتظره با مسیر خورشید همراستا قرار گرفته است؛ حتی در زمانی که این جرم در فاصلهای بیش از پنج برابر فاصله زمین تا خورشید حرکت میکرد. این همراستایی غیرعادی توجه ویژه اخترشناسان را برانگیخته و آن را به یکی از نشانههای مهم در بررسی این جرم تبدیل کرده است.
اهمیت این موضوع زمانی بیشتر شد که اخترشناسان موفق به رصد یک جت باریک (دُم) و مستقیم به سمت خورشید شدند؛ جتی که به «دُم معکوس» شهرت یافته است. نکته قابل توجه این است که این جریان برخلاف انتظار، همراه با چرخش جرم تغییر جهت نمیدهد و تنها کمتر از هشت درجه نوسان دارد. چنین رفتاری نشان میدهد منشأ جت بسیار نزدیک به یکی از قطبهای چرخشی جرم قرار دارد. به بیان ساده، جرم در حال چرخش است اما جت تقریباً ثابت و بدون انحراف به سمت خورشید باقی میماند.
احتمال وقوع چنین همراستایی بهطور تصادفی تنها حدود ۰.۵ درصد برآورد شده است؛ عددی بسیار پایین که بهتنهایی این پدیده را در دسته ناهنجاریهای جدی قرار میدهد. شرایط زمانی عجیبتر شد که 3I/ATLAS پس از عبور از نزدیکترین فاصله خود با خورشید در اواخر اکتبر ۲۰۲۵ (آبان ۱۴۰۴)، همچنان جت فعال و رو به خورشید تولید میکرد. این در حالی است که معمولاً فعالیت جتهای دنبالهدار پس از دور شدن از خورشید متوقف میشود. ادامه فعالیت نشان میدهد که ناحیهای تازه در نزدیکی قطب مخالف فعال شده و برای یک جرم طبیعی، چنین رخدادی نیازمند دو رویداد بسیار نادر است: فعال شدن دو ناحیه متفاوت در دو قطب مخالف که هر دو در مراحل مختلف سفر با خورشید همراستا شوند. ترکیب این احتمالات، شانس وقوع را به حدود ۰.۰۰۲۵ درصد کاهش میدهد؛ عددی که احتمال طبیعی بودن این پدیده را به شدت کمرنگ میکند.
نکته عجیبتر تمرکز بالای جت است. این جریان باریک در فاصلهای بیشتر از فاصله زمین تا ماه همچنان همراستا باقی مانده و در برابر باد خورشیدی و تابشهایی که بهطور طبیعی باید آن را پراکنده کنند مقاومت نشان داده است. چنین رفتاری پرسشهای جدی ایجاد کرده؛ چرا این جت پراکنده نمیشود. اما چه عاملی میتواند جهت آن را با چنین دقتی کنترل کند؟
آوی لئوب (Avi Loeb) استاد دانشگاه هاروارد تأکید کرده است که اگرچه توضیحات طبیعی هنوز بهطور کامل رد نشدهاند، اما چنین هندسهای میتواند با جریانهای مهندسیشده سازگار باشد؛ جایی که نیروی رانش عمداً به سمت خورشید تنظیم میشود.
جرم میانستارهای 3I/ATLAS همچنان خاموش، دور و ناشناخته باقی مانده است. با این حال، هر ناهنجاری تازهای که به فهرست اضافه میشود نشان میدهد این بازدیدکننده تنها یک عبور ساده ندارد، بلکه در حال به چالش کشیدن فرضیات و باورهای ما درباره آن چیزی است که جهان میتواند به سوی زمین روانه کند.
